فصل بهار، با این همه زیبایی و شکوه طبیعت، معمولاً تأثیرات چشمگیری بر حالات روانی و رفتار ما انسان ها دارد که در خور توجه است. این تأثیرات روان شناختی بهاری، هرچند گاهی جنبه مثبت و سازنده دارند، اما گاه ممکن است به گونه ای منفی و آشفته کننده نیز باشند. بنابراین، آشنایی با این تغییرات روانی ناشی از فرارسیدن بهار، می تواند در درک بهتر خویشتن و مدیریت اثربخش رفتارهای خود در این فصل به ما کمک شایانی نماید.
یکی از قوانین طبیعت، قانون چرخه های فصلی است. در طبیعت، شاهد چرخه های مختلف شبانه روزی و گردش فصل های متنوع هستیم. سرما جای خود را به گرما می دهد و زمستان به بهار تبدیل می شود. این چرخه را در زندگی خود و دیگران نیز مشاهده می کنیم. گاهی غم و اندوه ما را فرا می گیرد و گاهی روزهای خوب و امیدبخشی را تجربه می کنیم؛ پر از رنگ های زیبا و رایحه های دلپذیر. چرا روحیات ما انسان ها تا این حد تحت تأثیر رنگ ها و فصل ها قرار دارد؟
واقعیت این است که علاوه بر درس های بی شماری که از طبیعت در فصل بهار می گیریم، این فصل معمولا تاثیرات روان شناختی عدیده ای هم بر روحیه و رفتار ما دارد که بد نیست اشاره ای گذرا به آن داشته باشیم. اولا همان طور که می دانیم جزئی از وجود ما جنبه جسمانی است که مانند خیلی از جانداران دیگر تحت تاثیر هورمون ها و عوامل زیست شناختی درونی ما قرار دارد. اکثر جانداران در فصل بهار در پی لانه گزینی و تشکیل خانواده هستند و به نظر می رسد که این مهم در انسان ها نیز به گونه ای دیده می شود. بیشترین تعداد مراجعان برای مشاوره ازدواج در فصل بهار مراجعه می کنند. به نظر می رسد زیبایی و طراوت و عطر و بوی بهار بر ذایقه حساس خیلی ها تاثیر مطلوب دارد و آنها را به سمت تشکیل خانواده و بقای نسل سوق می دهد. از طرفی برخی از پژوهش ها نشان دهنده وجود نوعی اختلال خلقی تحت عنوان اختلال افسردگی فصلی است که به نظر می رسد بیشتر مبتلایان به این اختلال روانی، در فصل بهار خلق و خوی طبیعی تر و بهتری پیدا می کند.
این آسمان آبی، زمین فرش شده با چمن سبز، گل های رنگارنگ و شکوفه های زیبا هر یک به تنهایی می توانند انسان ها را مشعوف کرده و از خود بی خود کنند. همان طور که دیده می شود چهار رنگ اصلی (آبی، سبز، قرمز و زرد) در فصل بهار به وفور در اطراف ما یافت می شود که این رنگ ها نیز خود تاثیرات چشمگیری بر روحیه و خلق و خوی ما دارند. رنگ آبی آسمان احساس آرامش، رضایت، ملایمت طبع و عشق و محبت را به وجود می آورد. رنگ سبز حس تعلق و عزت نفس را بالا می برد. رنگ قرمز حس آرزومندی و امیدواری، هیجان پذیری و تمایلات خاص درونی را راه اندازی می کند و بالاخره نور زرد رنگ خورشید و شکوفه های زیبا احساس سرزندگی، آینده نگری، نشاط و زنده دلی و نیروی ابتکار را به وجود می آورد. این رنگ های اصلی موجود در طبیعت بهاری حس خشنودی و محبت، اظهار وجود، نیاز به عمل و موفقیت و چشم انتظاری و امید داشتن را موجب می شود که همگی از صفات پسندیده ای است که همیشه سعی در پرورش آنها داریم.
تحقیقات نشان داده کسانی که در آسمان خراش های بسیار بلند نیویورک زندگی می کردند به میزان بیشتری دچار اختلال کوررنگی بودند و این درحالی است که همیشه اعتقاد بر این بوده که کوررنگی فقط جنبه ارثی و ژنتیکی دارد. در آن تحقیق دیده شد که وقتی گروهی از این افراد در فصل بهار به دل طبیعت رفتند و سیستم بینایی شان در مواجهه با رنگ های مختلف موجود در طبیعت به خوبی تحریک شد عده ای از آنها بهبود یافتند! در پژوهش دیگری مشخص شد که بهترین میزان رنگ بینی، در بین بچه های ایرانی دیده می شود که از ابتدای طفولیت روی فرش ایرانی که رنگ های مختلف طبیعی در آن به کار رفته بزرگ می شوند و بینایی شان به خوبی تحریک می شود!
بهار فصل موسیقی
