سیروز کبدی یک بیماری پیشرونده است که در نتیجه آسیب و التهاب طولانی مدت کبد ایجاد می شود. این بیماری معمولاً در اثر عفونت های مزمن کبدی یا زخم های مداوم کبد به وجود می آید. در این شرایط، بافت سالم کبد به تدریج جای خود را به بافت های فیبروز و سخت می دهد، که منجر به اختلال در عملکرد طبیعی این عضو حیاتی بدن می شود. سیروز کبدی یک وضعیت پیچیده است که نیازمند تشخیص دقیق و مدیریت مناسب توسط متخصصان پزشکی می باشد.
سیروز پیشرفت می کند و بیشتر و بیشتر شکل می گیرد و برای کبد مشکل می شود ( سیروز خفیف). سیروز پیشرفته، تهدید کننده زندگی است. همانطور که در این بخش از سلامت نمناک خواهید خواند آسیب کبد ناشی از سیروز به طور کلی نمی تواند انجام نشده باشد.اما اگر سیروز کبد زودتر تشخیص داده شود و درمان شود، آسیب بیشتر می تواند محدود و به ندرت معکوس شود.
سیروز اغلب هیچ نشانه یا علامتی ندارد مگر این که آسیب کبد گسترده باشد. زمانی که علایم و نشانه ها رخ می دهند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم و نشانه های فهرست شده در بالا را دارید، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.
طیف گسترده ای از بیماری ها و شرایط می تواند به کبد آسیب بزند و منجر به سیروز شود.
برخی از دلایل عبارتند از:
هپاتیت ویروسی:
همه افراد مبتلا به هپاتیت مزمن، سیروز را توسعه نمی دهند، اما یکی از علل اصلی این بیماری کبد است.
اضافه وزن داشتن:
چاق بودن، ریسک شرایط شما را افزایش می دهد که ممکن است به سیروز مانند بیماری چربی ترانس غیر الکلی و استاتو هپاتیت منجر شود.
مشکلات مربوط به سیروز می تواند شامل موارد زیر باشد:
فشار خون بالا در رگ هایی که کبد را تامین می کند:
سیروز جریان نرمال خون را از کبد کم می کند، در نتیجه فشار در رگ را افزایش می دهد که خون را از روده و طحال دریافت می کند.
بزرگ شدن طحال (اسپلنومگالی):
فشار خون پورتال می تواند باعث تغییر و تورم طحال، و به دام انداختن گلبول های سفید خون و پلاکت ها شود. گلبول های سفید خون و پلاکت ها در خون شما می توانند اولین نشانه سیروز باشند.
ورم در پاها و شکم:
فشار افزایش یافته در سیاه رگ پورتال می تواند باعث ایجاد مایع در پاها (تورم) و شکم (آسسیت) شود. تورم و آسسیت نیز ممکن است ناشی از ناتوانی کبد برای ساختن کافی از پروتئین های خون خاص مانند آلبومین باشند.
خونریزی:
فشار خون پورتال می تواند باعث جریان خون به رگ های کوچک تر شود. با فشار اضافی، رگهای کوچک تر می توانند خونریزی جدی ایجاد کنند. فشار خون ممکن است باعث گسترش رگ ها (واریس ها) در مری (واریس مری) یا معده (واریس معده) شود و منجر به خونریزی مهلک شود.اگر کبد به اندازه کافی عامل انعقاد خون نباشد، این می تواند به ادامه خونریزی کمک کند.
عفونت:
اگر مبتلا به سیروز باشید، ممکن است بدنتان به سختی در برابر عفونت ها مبارزه کند. آسسیت می توانند منجر به عفونت باکتریایی، عفونت شدید شوند.
سو تغذیه:
سیروز ممکن است برای بدن شما برای پردازش مواد مغذی بسیار دشوار باشد، که منجر به ضعف و کاهش وزن می شود.
ساخت مواد سمی در مغز (آنسفالوپاتی کبدی):
کبد آسیب دیده توسط سیروز قادر به پاک کردن سموم از خون و همچنین داشتن یک کبد سالم نیست.این سموم می توانند در مغز ایجاد شوند و باعث سردرگمی ذهنی و سختی در تمرکز کردن شوند.با گذشت زمان، آنسفالوپاتی کبدی می تواند در عدم پاسخگویی یا کما رفتن، پیشرفت کند.
زردی یا یرقان:
یرقان زمانی رخ می دهد که کبد بیمار، بیلی روبین کافی را از خون شما پاک نمی کند، یرقان سبب زرد شدن پوست و سفید شدن چشم ها و تیره شدن ادرار می شود.
بیماری استخوانی:
برخی افراد مبتلا به سیروز، قدرت استخوانشان را از دست می دهند و در معرض خطر بیشتر شکستگی قرار میگیرند.
افزایش خطر سرطان کبد:
تعداد زیادی از افرادی که مبتلا به سرطان کبد می شوند، سیروز قبلی داشتند.
سیروز حاد و مزمن:
برخی افراد با نارسایی چندگانه مواجه هستند. محققان اکنون بر این باورند که این یک مشکل متمایز در برخی از افرادی است که دچار سیروز شده اند، اما به طور کامل علل آن را درک نمی کنند.
ریسک ابتلا به سیروز را با برداشتن این گام ها برای مراقبت از کبد خود کاهش دهید:
رژیم غذایی سالم:
یک رژیم غذایی گیاهی انتخاب کنید که پر از میوه و سبزیجات است.کل حبوبات و منابع ناب پروتئین را انتخاب کنید. مقدار غذاهای چرب و سرخ شده را کاهش دهید.
حفظ یک وزن سالم:
مقدار اضافی چربی بدن می تواند به کبد شما آسیب برساند. اگر چاق باشید یا اضافه وزن داشته باشید، با پزشک خود درباره یک برنامه کاهش وزن صحبت کنید.
ریسک ابتلا به هپاتیت را کاهش دهید:
به اشتراک گذاشتن سرنگ و داشتن رابطه جنسی بدون محافظ می تواند خطر هپاتیت B و C را افزایش دهد. از پزشک خود در مورد واکسیناسیون هپاتیت سوال کنید.اگر نگران خطر ابتلا به سیروز کبد هستید، با پزشک خود درباره راه هایی که می توانید ریسک آن را کاهش دهید، صحبت کنید.
افرادی که مبتلا به سیروز اولیه کبد هستند علائم بیماری را ندارند.اغلب، سیروز اولین بار از طریق یک تست خون معمولی یا معاینه تشخیص داده می شود.برای کمک به تایید تشخیص، معمولا ترکیبی از تست های آزمایشگاهی انجام می شود.
آزمایش ها:
ممکن است پزشک شما یک یا چند آزمایش در را تجویز کند که ممکن است با کبد شما مشکل داشته باشد، از جمله:
تست های آزمایشگاهی:
پزشک ممکن است برای چک کردن علائم عملکرد نادرست کبد، مانند بیلی روبین اضافی، و همچنین برای آنزیم های خاصی که ممکن است آسیب کبد را نشان دهد، دستور تست خون را صادر کند.براساس نتایج آزمایش خون، ممکن است پزشک بتواند علت اصلی سیروز را تشخیص دهد. او همچنین می تواند از آزمایش های خون برای کمک به شناسایی این که سیروز چقدر جدی است، استفاده کند.
تست های تصویر برداری:
الاستوگرافی های تشدید مغناطیسی (MRE) را می توان توصیه کرد.این آزمایش تصویربرداری پیشرفته سخت شدگی و سفت شدن کبد را مشخص میکند. تست های تصویربرداری دیگر مانند MRI، CT و فراصوت نیز ممکن است انجام شوند.
نمونه برداری:
نمونه بافت ضرورتا برای تشخیص مورد نیاز نیست. با این حال، ممکن است پزشکتان از آن برای تشخیص شدت، میزان و علت آسیب کبد استفاده کند.
طبق آنچه در این بخش از سلامت نمناک شرح داده شده است درمان برای سیروز به علت و میزان آسیب کبد شما بستگی دارد.اهداف درمان کاهش روند پیشرفت بافت زخم در کبد و جلوگیری یا درمان علائم و عوارض سیروز است.اگر آسیب کبد شدید داشته باشید، ممکن است نیاز به بستری شدن باشد.
در سیروز اولیه ممکن است برای به حداقل رساندن آسیب به کبد با درمان علت اساسی شروع شود.
این گزینه ها عبارتند از:
داروهایی برای کنترل هپاتیت:
داروها ممکن است آسیب بیشتری به سلول های کبد ناشی از هپاتیت B یا C وارد کنند.
داروها برای کنترل علل دیگر و علائم سیروز:
داروها ممکن است روند پیشرفت انواع خاصی از سیروز کبد را کاهش دهند.داروهای دیگر می توانند علایم خاصی مانند خارش، خستگی و درد را تسکین دهند.مکمل های غذایی ممکن است برای مقابله با سو تغذیه مرتبط با سیروز و جلوگیری از استخوان ضعیف (پوکی استخوان)تجویز شوند.
پزشک شما برای درمان مشکلات سیروز تلاش هایی خواهد کرد، از جمله:
مایعات اضافی در بدن:
یک رژیم غذایی با سدیم کم و دارو برای جلوگیری از انباشته شدن سیالات در بدن ممکن است به کنترل تورم کمک کند.
فشار خون پورتال:
داروهای فشار خون خاصی می توانند فشار زیاد در رگ هایی که به کبد خون رسانی می کنند را کنترل کنند و از خونریزی شدید جلوگیری می کند.اگر واریس دارید، احتمالا برای کاهش خطر خونریزی به دارو نیاز خواهید داشت.اگر نشانه هایی از خونریزی دارید، ممکن است به یک روش (بستن باند) برای متوقف کردن خونریزی یا کاهش خطر خونریزی بیشتر نیاز داشته باشید.
عفونت:
ممکن است آنتی بیوتیک یا درمان های دیگر برای عفونت دریافت کنید. همچنین احتمال دارد که پزشک شما واکسیناسیون را برای آنفولانزا، ذات الریه و هپاتیت توصیه کند.افزایش احتمال ابتلا به سرطان کبد:پزشک آزمایش هایی را برای تعیین وجود سرطان کبد انجام می دهد.
آنسفالوپاتی کبدی:
شما می توانید داروهایی را مصرف کنید که به کاهش تجمع سموم در خونتان به دلیل عملکرد ضعیف کبد، کمک می کنند.
عمل پیوند کبد:
در موارد پیشرفته سیروز وقتی که کبد متوقف می شود، پیوند کبد ممکن است تنها گزینه درمان باشد. عمل پیوند کبد یک روش برای تعویض کبد با یک کبد سالم از یک اهداکننده درگذشته و یا بخشی از یک کبد از یک اهدا کننده زنده باشد.
3. طب سوزنی:
طب سوزنی برای تسکین دادن ناراحتی ها، مانند خستگی که ناشی از سیروز کبد است، مفید می باشد.طب سوزنی خود را با یک متخصص انجام دهید.
نقاط طب سوزنی زیادی برای درمان سیروز وجود دارد اما آن ها بسته به علایم و نشانه های بالینی خاص مورد استفاده قرار می گیرند.
4. دانه های پاپایا:
برخی از دانه های پاپایا تازه را امتحان کنید و1 قاشق عصاره آن را بگیرید.10 قطره عصاره لیمو را اضافه کنید. یک یا دوبار در روز، به مدت 1 ماه بنوشید.
5. آنتی اکسیدان ها:
میوه های تازه، سبزیجات و غلات سبوس دار نظیر توت، اسفناج، هویج، کنگر فرنگی، سیر، آجیل برزیلی و برخی دیگر را به عنوان بخشی از رژیم غذایی روزانه خود بخورید.
سبزیجاتی مانند بروکلی، کلم پیچ، کلم بروکسل نیز به سم زدایی کبد کمک خواهند کرد. هم چنین روزانه 1-2 لیوان اب سبزیجات خام بنوشید.
6. اسکیزاندرا:
این گیاه در پزشکی سنتی چینی به کار می رود تا کبد را تصفیه کند، سلول های کبد را از آسیب بیشتر محافظت کند و به بازسازی بافت های کبد کمک می کند.
شما می توانید اسکیزاندرا و استراگال را به شکل مکمل انتخاب کنید. برای مصرف مناسب و مفید، با پزشک خود مشورت کنید.
7. چای سبز:
یک قاشق چای خوری از پودر چای سبز (یا یک کیسه چای سبز) را به یک فنجان آب داغ اضافه کنید. بگذارید به مدت 5 دقیقه بماند. آن را صاف کنید. (اگر از کیسه چای سبز استفاده می کنید، فقط کیسه را بردارید). با کمی عسل شیرین کنید. این چای را 3 بار به طور منظم بنوشید.
8. ویتامین C:
2 قاشق سوپ خوری از آب پرتغال تازه را 3 بار در روز به مدت 15 تا 20 روز بنوشید. دیگر خوراکی های غنی ویتامین C نظیر تمشک و لیمو را در رژیم غذایی خود بیاورید.
