کمبود آهن یک مشکل شایع و نگران کننده است که هم کودکان و هم بزرگسالان را تهدید می‌کند. این کمبود می‌تواند پیامدهای جدی بر سلامت و تندرستی افراد داشته باشد و بنابراین لازم است تا هرچه سریع‌تر اقدامات لازم برای افزایش سطح آهن خون صورت گیرد. افراد مبتلا به کمبود آهن ممکن است دچار مشکلاتی همچون خستگی مفرط، کم‌خونی و ضعف سیستم ایمنی شوند که می‌تواند کیفیت زندگی آن‌ها را به طور چشمگیری تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین شناسایی و درمان به موقع این مشکل از اهمیت بالایی برخوردار است.
آهن یک عنصر حیاتی برای انتقال اکسیژن به اعضای مختلف بدن است. بنابراین، کمبود آن باید جدی گرفته شود، زیرا می تواند به مشکلات سلامتی منجر شود. بهترین راه برای دریافت آهن کافی، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل است. خوردن غذاهای غنی از آهن، ویتامین C و اجتناب از مصرف مواد غذایی که در جذب کلسیم تداخل ایجاد می کنند، به افزایش سطح آهن خون کمک خواهد کرد. در این مقاله، برخی از مواد غذایی مغذی که باعث افزایش سریع آهن خون می شوند، معرفی خواهند شد.
روزانه غذاهایی سرشار از آهن را در رژیم غذایی خود بگنجانید زیرا دریافت روزانه آهن برای رشد ضروری است. برخی از غذاهای سرشار از آهن عبارتند از :
گوشت و تخم مرغ ها :گوشت بره ، گوشت گاو ، گوشت مرغ و بوقلمون ، جگر، تخم مرغ
غذاهای دریایی :صدف ها ، میگو ، حلزون اسکالوپ ، ماهی ساردین ، ماهی تن، ماهی خال مخالی، روغن ماهی کوچک
نان ها و غلات :نان سفید غنی شده ، نان سفید کامل ، محصولات گندم ، پاستا غنی شده ، غلات سبوس ، غلات جودوسر، غلات ذرت ، غلات چاودار، برنج غنی شده
سبزیجات :سیب زمینی شیرین ، بروکلی ، نخودها ، برگ چغندر، لوبیا سبز، سبزی قاصدک ، کلم کیل ، چغندر سبز، کلارد ، پیازچه
لوبیا و سایر موادغذایی :لوبیا ، محصولات گوجه فرنگی ، توفو ، لوبیا خشک شده ، نخود خشک شده، عدس ها ، شربت افرا، شربت ذرت ، ملاس .
میوه های خشک شده مانند :کشمش ، مویز، انجیر، خرما ، آلو سیاه خشک، آب آلو سیاه ، هلو خشک شده ، زردآلو خشک شده ، توت فرنگی
نکته :اگرچه برخی از موارد ذکر شده ، حاوی نمک ، قند ، چربی ها و فیبر هستند و باید در مصرف آن ها تعادل داشته باشید.
ویتامین C به جذب بهتر آهن کمک خواهد کرد. بنابراین غذا های سرشار از ویتامین C را همزمان با مصرف غذاهای غنی از آهن در رژیم خود بگنجانید. برخی از گزینه های دریافتی این ویتامین عبارتند از :
مرکبات مانند گریپ فروت ، پرتقال ،لیمو، هندوانه ، توت فرنگی ، خربزه ، طالبی ، دست انبو ، کیوی و گوجه فرنگی.
-نکته :مصرف غذاهایی حاوی فولات ، ویتامین B6 و B12 نیز برای جلوگیری از کم خونی فوق العاده هستند. این مواد مغذی در نان های غنی شده ، ماکارونی ،برنج و غلات یافت می شوند.
مصرف مکمل آهن روشی موثر برای ارتقای مقدار آهن مورد نیاز بدن می باشد اما قبل از مصرف آن باید طبق دستور پزشک استفاده شود زیرا مصرف مکمل بسته به مقدار کمبود
بدن شما تجویز می شود و نباید بیش از روزانه یک عدد مصرف شود. هنگام مصرف مکمل آهن ، برای جذب بهتر آن را به همراه یک لیوان آب پرتقال بنوشید.
کم خونی یکی از شایع ترین مشکلات مرتبط باآهن بدن می باشد. درصورت مشاهده علائم کم خونی به پزشک مراجعه کنید تا درمان سریعا آغاز شود. از علائم متداول کم خونی می توان به :
با یک آزمایش خون می توان بطور دقیق کمبود آهن بدن را تشخیص داد. برای انجام آزمایش خون، متخصص خون گیری یک ویال کوچک را داخل ورید بازو فرو برده و مقداری از خون را استخراج کرده و به آزمایشگاه می فرستد. اگر نتیجه آزمایش خون مشکوک به کم خونی باشد آزمایش کامل(CBC) و فریتین توصیه می شود.
- آزمایش خون نوع بیماری کم خونی رانشان می دهد به عنوان مثال ممکن است علت کم خونی؛ آهن، فولات و یا ویتامین B12 باشد.
-اگر دوره های عادت ماهیانه طولانی دارید بنا به تجویز پزشک داروی ضد بارداری استفاده کنید. پیشگیری از بارداری به درمان کم خونی ناشی از چرخه سنگین قاعدگی کمک می کند. با مصرف این داروها تا حدی کم خونی شما درمان می شود. داروهای ضد بارداری هورمونی به اشکال مختلف قرص ، کاشت لانه گزینی و تزریقی در دسترس می باشند.
اگر خونریزی داخلی مانند زخم معده دارید ممکن است علت کم خونی باشد ، بنابراین اگر گمان می کنید علت، زخم معده باشد به پزشک مراجعه کنید.
اگر زخم معده دارید از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی خودداری کنید زیرا باعث تشدید زخم معده و خونریزی آن خواهد شد.
- کم خونی در موارد بسیار نادر می تواند نشانه ای از سرطان باشد بنابراین برای بررسی آن به پزشک مراجعه کنید.
- معمولا در هنگام مصرف مکمل های آهن ، مدفوع تیره می شود و ممکن است یبوست ، سوزش سردل و ناراحتی معده را تجربه کنید.
- بهتر است مکمل ها همراه غذا و یا بلافاصله بعد از صرف غذا استفاده شود.
- برای جلوگیری از عوارض جانبی ذکر شده مکمل هایی با مقدار آهن کمتر مصرف کنید.
- برای جذب بهتر مکمل آهن، آن را یک روز درمیان استفاده کنید.
- مکمل آهن را طبق دستور پزشک مصرف کنید زیرا استفاده بیش از دوز روزانه می تواند خطرناک باشد و از طرفی مصرف مکمل بصورت دائم هرگز توصیه نمی شود.
- مکمل آهن را دور از دسترس کودکان قرار دهید زیرا مصرف آن در کودکان ممکن است که مرگ بار باشد.
