پزشکان بر این عقیده هستند که اگرچه اهدای خون برای اهداکننده تأثیر چندانی بر سلامت وی ندارد، اما همین اقدام ساده می‌تواند گیرنده خون را از خطر قطعی مرگ نجات دهد. به عبارت دیگر، با وجود اینکه اهدای خون برای اهداکننده پیامدهای جسمانی قابل توجهی در پی ندارد، این عمل نیکوکارانه می‌تواند نقش حیاتی در حفظ جان افراد نیازمند ایفا کند. در واقع، این اقدام خداپسندانه و انسان‌دوستانه می‌تواند تأثیر چشمگیری بر زندگی گیرندگان خون داشته باشد و آنان را از سرنوشت مرگبار رهایی بخشد.

بخشش خون یک عمل بسیار مفید و ارزشمند است که می تواند زندگی افراد را نجات دهد. برای اهدای خون، فرد باید واجد شرایطی باشد که نه تنها برای سلامتی خود وی خطری نداشته باشد، بلکه برای فردی که قرار است خون وی تزریق شود نیز ایمن و بی خطر باشد. این امر بسیار مهم است تا از سلامت و ایمنی هر دو طرف اطمینان حاصل شود.

هرچند از دست دادن بیش از اندازه خون خطرناک است اما بسیاری به طور داوطلبانه نیم لیتر خون خود را برای کسانی که به این مایع حیاتی احتیاج دارند اهدا می کنند. اما چه تغییراتی با اهدای خون در سیستم قلبی-عروقی انسان رخ می دهد؟ در یونان و هند باستان و در اسپانیای قرون وسطی اهدای خون امری عادی به حساب می آمد. اهدای خون در حال حاضر بدین گونه است که داوطلبان نیم لیتر از خون خود را اهدا می کنند. این امر فشار خون داوطلب را برای مدت کوتاهی کاهش می دهد، زیرا خون کمتر، فشار موجود آن را کاهش می دهد. گفته می شود که اهدای مرتب خون از طرف افرادی با فشار خون بالا در طولانی مدت، فشار خون آنها را کاهش می دهد. و نیز گفته می شود که اهداکنندگان خون کمتر به بیماری قلبی دچار می شوند. البته علم پزشکی این دو مورد را هنوز به طور قاطع تایید نکرده است.

در یک میلی لیتر خون حدود پنج میلیارد گلبول قرمز، 200 میلیون سلول خونی و پنج تا 10 میلیون سلول گلبول سفید وجود دارد. به این ترتیب در جریان اهدای خون تنها خون نیست که اهدا می شود، بلکه مقدار زیادی از سلول های خونی نیز از بدن فرد خارج شده و منتقل می شود و به این ترتیب سطح آهن موجود در خون اهداکننده کاهش می یابد.

گرچه وجود آهن به عنوان مرکز انتقال اکسیژن در سلول های قرمز خون حیاتی است، اما افزایش آهن در خون نیز می تواند به گرفتگی دیواره رگ ها منجر شود. در چنین شرایطی زنان در زمان عادت ماهانه خود، خون بسیاری از دست می دهند و کمبود آهن شان نسبت به مردان بیشتر است. در چنین شرایطی اگر سطح آهن خون اهداکننده پایین باشد باید ازداروهای کمکی افزایش دهنده آهن خون استفاده کند.

تغییرات بدن پس از اهدای خون

باید گفت که اهدای خون می تواند عوارض جانبی ناخوشایندی نیز داشته باشد. اگر گردش خون به خاطر کاهش سریع خون مختل شود، امکان بوجود آمدن سرگیجه یا حتی غش در اهدا کننده خون بوجود می آید. به همین دلیل است که به اهداکنندگان خون پس از این اقدام غذا و نوشابه می دهند.

پس از اهدای خون در بدن تغییرات زیر رخ می دهند

- 20 دقیقه پس از اهدای خون، گردش خون بار دیگر نظم خود را می یابد. - 24 ساعت پس از اهدای خون، مایع از دست رفته در خون جبران می شود. - 48 ساعت پس از اهدای خون پروتئین موجود در خون کامل می شود. - دو هفته پس از اهدای خون گلبول های حذف شده جایگزین می شوند. - هشت هفته پس از اهدای خون آهن از دست رفته در مردان به تعادل کامل می رسد. تعادل آهن خون در زنان می تواند تا 12 هفته پس از اهدای خون طول بکشد و این زمان برای گیاهخواران طولانی تر است. به این ترتیب از آنجا که نیاز به بازسازی آهن در مردان به زمان کمتری نیاز دارد، آنها می توانند سالانه شش بار و زنان تنها چهار بار خون اهدا کنند. در چنین شرایطی، هم اهداکننده و هم گیرنده خون از این امر استفاده می برند. در چنین شرایطی پزشکان بر این نظرند که گرچه اهدای خون برای اهداکننده چندان تفاوتی در سلامتی اش ندارد، اما همین اقدام می تواند گیرنده خون را از خطر مرگ حتمی نجات دهد.