طعم شوری دهان را می توان به عنوان یک اختلال چشایی مطرح کرد که در آن احساس و ادراک طعم در جوانه های چشایی دچار تغییر و اختلال می شود. این وضعیت می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله عفونت، آسیب به اعصاب چشایی، مصرف داروها و برخی بیماری های زمینه ای باشد. در چنین شرایطی، فرد احساس طعم شور یا مزه نامطبوع در دهان خود را تجربه می کند که می تواند بر روی کیفیت زندگی و تغذیه وی تأثیر منفی داشته باشد. شناسایی علت اصلی این اختلال و درمان مناسب آن اهمیت بالایی دارد.
با آنکه احساس طعم شور در دهان مشکل خیلی جدی ای نیست، اما بسیار آزار دهنده بوده و ناراحتی بسیاری بوجود می آورد. در این مقاله، دلایل دخیل در این طعم و مزه غیر طبیعی در دهان را توضیح داده ایم. تصور اشتباهی وجود داشت که طعم شور در دهان را به بینی ارتباط می دادند. هر چند بعد از آن، طی مطالعات تحقیقاتی صورت گرفته مشخص شد که منشاء این مشکل در واقع تنها در درون دهان است. این می تواند یک مشکل کوتاه مدت باشد که به مدت چند روز و یا یک هفته به طول می انجامد. گاهی حتی ممکن است به مدت چند ماه به آزار و اذیت شما ادامه دهد. این وضعیت می تواند دردسرساز باشد به این دلیل که نمی توانید از طعم غذای مورد علاقه ی خود در حین خوردن لذت ببرید.
شوری دهان نشانه چیست
علل بزاق منتشر شده توسط غدد بزاقی موجود در داخل دهان به ما کمک می کند تا طعم و مزه مواد غذایی که می خوریم را احساس کنیم. بزاق دارای چند ترکیب مختلف بوده و طعم و مزه ی هر یک از ترکیبات با دیگری فرق دارد. تحت شرایط خاص، بزاق ترشح شده توسط غدد بزاقی خود ماهیتاً شور بوده و طعمی ترش را برای تمام مدت در دهان باقی می گذارد. به علاوه، این وضعیت می تواند علامتی از چند اختلال دیگر مربوط به سلامت باشد. چنین عوارضی که می توانند طعم و مزه ی دهان را تغییر دهند، به شرح ذیل می باشند: کم شدن آب بدن: یکی از عوامل کلیدی است که می تواند مسبب ترشح بزاق شور به داخل دهان باشد. کم شدن آب بدن به علت مصرف ناکافی مایعات و یا در صورت از دست رفتن مقدار زیادی مایعات از بدن رخ می دهد. هنگامی که شخصی تحت شیمی درمانی و یا تحت مصرف دوز بالایی از داروهای خاصی قرار داشته باشد، بدن به طور دائم دچار کم آبی می شود. نوشیدن نوشیدنی های کافئینی مانند چای، قهوه و یا نوشابه و شربت نیز منجر به کم شدن آب بدن می گردد. عفونت در غدد بزاقی: سندرم شوگرن نوعی بیماری است که غدد بزاقی را تحت تأثیر قرار می دهد که آنها نیز به نوبه ی خود شروع به ترشح بزاق می نمایند. به طور مشابه، بروز برخی عفونت های باکتریایی در غدد بزاقی که اغلب به سیالادنایتیس ( sialadenitis ) اشاره دارد، همچنین می تواند موجب ترشح بزاق شور شود. تخلیه از پشت بینی: هنگامی که یک عفونت سینوس یا سینوزیت باکتریایی وجود داشته باشد، ممکن است طعمی ترش را در دهان خود احساس کنید. این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که اخلاط بینی یا موکوس ناشی از عفونت که در داخل حفره های بینی شکل گرفته، در پشت گلو تجمع می یابند. اشک: اشک تولید شده توسط غدد اشکی در چشم طعم و مزه ی شوری دارد. اشک از طریق مجاری اشک آور وارد حفره ی بینی می شود که پس از آن به پشت دهان جریان یافته و موجب شور شدن دهان می گردد. بعضی افراد بیش از حد اشک تولید می کنند (حتی زمانی که گریه نمی کنند!) و به طور مداوم طعم شوری در دهان خود احساس می کنند. سایر علل: کمبود تغذیه ای، اختلال غدد درون ریز و یا اختلالات عصبی از دیگر علل احتمالی طعم نمکین در دهان می باشند. کسانی که از میگرن، صرع یا تومور مغزی رنج می برند، از داشتن مزه ی شور در دهان خود شکایت دارند. مغز به ما کمک می کند که مزه ها را احساس کنیم و به عبارتی در حس چشایی به ما کمک می کند. هنگامی که عملکرد آن به دلایلی تحت تأثیر قرار گیرد، طعم واقعی در دهان نمی تواند احساس شود.
آشنایی با علت احساس شوری در دهان
"رفلاکس معده" یکی از شایع ترین علل شوری دهان است
یک متخصص گوارشو کبد در خصوص علل شوری دهان اذعان داشت:رفلاکس معده یکی از شایع ترین علل شوری دهان است ولی به طور کلی تغییر طعم و مزه در دهان می تواند دلایل متعددی داشته باشد .
رفلاکس معده از شایع ترین علل شوری در دهان اشاره کرد و گفت:رفلاکس همراه با برگشت محتویات معده به ویژه اسید رخ می دهد، همچنین رفلاکس صفرا هم با اسید صورت می گیرد که موجب تلخی در دهان می شود .
وی با بیان اینکه به ندرت برخی از اختلال غدد درون ریز می تواند موجب تغییر در املاح بدن از جمله املاح غدد بزاقی شود و تغییر در مزه دهان را به صورت شوری ایجاد کند، افزود:البته این گروه از بیماری ها نادر هستند ولی به دلیل اهمیت باید توجه نشود .
معمولا مزه شوری ناشی از افزایش ترشح بزاق است که این بزاق به عنوان یک مکانیسم دفاعی برای کاهش تأثیر اثر مخرب اسید و صفرا، توسط بدن افزایش پیدا می کند که معمولا در شرح حال بیمار به مسئله مصرف داروها باید توجه کرد. همچنین به علائم رفلاکس توجه کرد چرا که بیماری که احساس شوری دهان می کند باید علائمی مثل سوزن سر دل، برگشت مواد یا مزمن که آن را دانسته باشد .
درمان چنانچه برای مدت طولانی طعم شور مداومی را در دهان خود احساس می کنید و یا اغلب پس از فواصل مکرر این احساس را در دهان خود دارید، در این صورت بایستی به پزشک مراجعه نمایید. تشخیص این مشکل بسیار دشوار است. در بسیاری موارد، پزشک قادر به تشخیص علت دقیق آن نخواهد بود. چنین وضعیتی اغلب «طعم کاذب یا خیالی» نامیده می شود. در موارد دیگر، پزشکان علت زمینه ای و دخیل در آن را درمان می کنند. هنگامی که بیماری درمان شد، شما قادر خواهید بود که از علامت مرتبط با آن خلاص شوید. به منظور درمان عفونت باکتریایی در دهان، بایستی به دندانپزشک خود مراجعه نمایید. جهت جلوگیری از عود یا بازگشت طعم شور در دهان، باید اقدامات مناسبی در خانه اتخاذ کنید. همواره سعی کنید دهان خود را مرطوب نگاه دارید. این کار احتمال بروز هرگونه عفونت، پوسیدگی دندان، یا صدمه به دهان و زبان را کاهش می دهد. مقدار زیادی آب نوشیده و بدن خود را هیدراته نگاه دارید و به عبارتی آب بدن خود را حفظ کنید. تمیز کردن مناسب دهان با آب نیز در این زمینه مفید خواهد بود.
