مهمترین عامل ایجاد پوسیدگی دندان، وجود پلاک میکروبی میباشد. پلاک میکروبی مخلوطی چسبنده و ژلاتینی است که از آب، پروتئین های بزاق و باکتریهای مرده تشکیل شده است. این لایه چسبنده بر سطح دندانها تشکیل میشود و محیط مناسبی را برای رشد و تکثیر باکتریهای مضر فراهم میکند. در نتیجه، این باکتریها با تولید اسیدهای مختلف باعث تخریب و پوسیدگی سطح مینای دندان میشوند.
پوسیدگی دندان یکی از شایعترین مشکلات مرتبط با تغذیه است که کودکان را در هر سنی و وضعیت اقتصادی درگیر میکند. تغذیه نقش مهمی در ایجاد پوسیدگی دندان ایفا میکند. هنگامی که دندانهای کودک ظاهر میشوند، باکتریهایی روی آنها قرار میگیرند که با تولید اسید، زمینهساز پوسیدگی دندان میشوند. برخلاف استخوانهای بلند که دائماً در حال تجزیه و بازسازی هستند، دندانها توانایی ترمیم خود را ندارند و پوسیدگی آنها منجر به از دست رفتن دندانهای دائمی میشود. مهمترین علت پوسیدگی دندان، پلاک میکروبی است که حاوی باکتریهای مرده، پروتئین بزاق و مواد چسبنده است. این پلاک با تولید مواد اسیدی، زمینهساز پوسیدگی دندان میشود. زمانی که pH محیط دهان به کمتر از 5. 5 برسد و دهان اسیدی شود، باکتریهای ایجادکننده پوسیدگی، موجب پوسیدگی دندان میشوند. (pH بزاق دهان بین 6. 5 تا 7 است و میتواند به تمیز کردن دندانها کمک کند).
پوسیدگی دندان علت های گوناگون دارد که شایع ترین آن ها عبارت اند از: 1) مصرف فراوان کربوهیدرات های ساده مثل قند و شکر 2) مصرف مکرر مواد غذایی، به خصوص شکلات و شیرینی 3) مصرف مواد غذایی یا تنقلات در هنگام خواب 4) مصرف آبی که مقدار فلوراید آن برای حفاظت از دندان ها در برابر پوسیدگی کافی نیست. 5) رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
توصیه های کلی بهترین راه مقابله با پوسیدگی دندان، محدود کردن مصرف نشاسته های چسبناک (مثل غلات صبحانه) و انواع شیرینی ها و پیروی از رژیم غذایی متعادل شامل مواد نشاسته ای (مثل غلات و فرآورده های آن) فیبر رژیمی (سبوس گندم، کلم و سبزی های برگی شکل) و میوه ها و سبزی های تازه است که اثر پاک کننده روی دندان ها دارند و نشاسته و شیرینی های چسبنده به دندان را جدا می کنند و رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن روزانه نیز در سلامت دندان ها بسیار مؤثر است.