علائم عقب ماندگی ذهنی در کودکان، که اغلب کمی پس از تولد قابل تشخیص است، شامل مشکلات حافظه، فقدان کنجکاوی و مشکلات در یادگیری است. این ویژگی‌ها نشان‌دهنده محدودیت‌های شناختی و توانایی‌های ذهنی کمتر در مقایسه با همسالان خود می‌باشد. شناسایی به موقع این علائم و ارائه مداخلات مناسب می‌تواند نقش مهمی در بهبود عملکرد و پیشرفت کودکان دارای عقب ماندگی ذهنی ایفا کند.
اگر کودک شما دارای معلولیت ذهنی باشد (ID)، مغز آن ها بدرستی توسعه نمی یابد ؛ مغزشان ممکن است در محدوده نرمال کارکرد فکری و سازگار عمل نکند. در گذشته، متخصصان پزشکی این وضعیت را "عقب ماندگی ذهنی" می خواندند. چهار سطح برای این اختلال وجود دارد: ملایم یا خفیف، متوسط، جدی و عمیق. گاهی اوقات، ID را می توان به عنوان "دیگر" یا "نامعلوم" طبقه بندی کرد. همچنین ممکن است مشکلاتی در زمینه یادگیری، صحبت کردن، اجتماعی بودن و ناتوانی های جسمانی نیز در طی آن وجود داشته باشد.
بیماری های حاد در هنگام تولد تشخیص داده می شوند با این حال چنانچه در بخش قبلی نمناک هم گفته شد ، ممکن است متوجه نشوید که کودک شما فرم خفیفی از ID را دارد .تقریباً تمامی موارد شناسایی، زمانی که کودک به سن 18 سالگی می رسد تشخیص داده می شوند.
علایم ID براساس سطح معلولیت کودک شما متفاوت خواهد بود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
_عدم موفقیت در برآورده کردن استانداردهای فکری
_نشستن، سینه خیز رفتن، یا قدم زدن دیرتر از بقیه بچه ها
_مشکلات یادگیری در صحبت کردن یا به وضوح صحبت کردن
_مشکلات حافظه ای
_ناتوانی در درک پیامدهای اقدامات
_ناتوانی در فکر کردن به طور منطقی
_رفتار کودکانه مغایر با سن کودک
_فقدان کنجکاوی
_مشکلات یادگیری
_و IQ زیر 70
_عدم توانایی هدایت یک زندگی عادی به دلیل عدم برقراری ارتباط، مراقبت از خودشان، و یا تعامل با دیگران
اگر کودک شما ID دارد، احتمالاً برخی از مسائل رفتاری زیر را تجربه خواهند کرد:
_پرخاشگری
_وابستگی
_کناره گیری از فعالیت های اجتماعی
_رفتارهایی برای جلب توجه
_افسردگی در دوران نوجوانی و جوانی
_فقدان کنترل واکنشی
_بی ارادگی
_تمایل به خودکشی
_لجاجت
_عزت نفس پایین
_تحمل کم برای سرخوردگی
_اختلالات روانی
_مشکلات توجهی
برخی افراد با این اختلال ممکن است دارای ویژگی های فیزیکی خاصی نیز باشند.مانند داشتن قد کوتاه یا اختلالات صورت.
برای تشخیص ID، کودک شما باید به طور متوسط مهارت فکری و انطباقی داشته باشد.
پزشک، کدوکتان را با این موارد ارزیابی خواهد کرد:
_مصاحبه با شما
_مشاهدات کودکتان
_آزمون های استاندارد
آزمون های استاندارد هوش، مانند تست هوش استنفورد و بینه داده خواهد شد. این به پزشک کمک خواهد کرد تا هوش کودک شما را اندازه گیری کند.پزشک همچنین ممکن است تست های دیگری مانند مقیاس های رفتار تطبیقی وینالند را نیز انجام دهد.
این تست ارزیابی مهارت های زندگی روزانه کودک و توانایی های اجتماعی در مقایسه با دیگر کودکان در همان گروه سنی را فراهم می کند.
فرآیند ارزیابی کودک شما ممکن است شامل مراجعه به متخصصان باشد، که ممکن است شامل موارد زیر باشند:
_روانشناس
_آسیب شناس گفتار
_مددکار اجتماعی
_متخصص عصب شناسی کودکان
_پزشک اطفال
_درمانگر فیزیکی
تست های آزمایشگاهی و تصویربرداری را نیز می توان انجام داد.
این می تواند به پزشک کودک شما کمک کند اختلالات ژنتیکی و متابولیک و مشکلات ساختاری مغز کودک را تشخیص دهد.شرایط دیگر نظیر فقدان شنوایی، اختلالات یادگیری، اختلالات عصبی و مشکلات احساسی نیز می تواند باعث تاخیر در پیشرفت شود. شما، مدرسه فرزندتان، و پزشک از نتایج این آزمون ها و ارزیابی ها برای توسعه یک برنامه درمانی و آموزشی برای فرزندتان استفاده خواهید کرد.
چنانچه اطلاع دارید سندرم داون به عنوان شایع ترین اختلال ژنتیک شناخته می شود؛ طبق آمار و گفته های متخصصان درصدی از جنین های مبتلا به سندرم داون قبل از تولد می میرند. برای تشخیص این مشکل عقب ماندگی ذهنی امروزه تستی به نام کوآد مارکر یا همان غربالگری می توان در سه ماهه دوم بارداری به احتمال وجود سندرم داون (مونگولیسم) پی برد.
طبق تجویز پزشک معالج تست کوآد مارکر بین هفته 14 تا 22 بارداری انجام می شود اما بهترین زمان انجام آن هفته 15 بارداری است برهمین اساس گفته می شود بهترین زمان تشخیص عقب ماندگی ذهنی کودک این دوره از بارداری است و برای همین در آن دوره پزشک تست غربالگری را تجویز میکند.
عقب ماندگی ذهنی علل مختلفی دارد و گاهی اوقات عوامل زیستی، اجتماعی، رفتاری و آموزشی در تعامل هستند تا بر چگونگی عملکرد فرد اثر بگذارند.
رویدادهایی که ممکن است با تشخیص عقب ماندگی ذهنی مرتبط باشند، ممکن است در طول، یا بعد از تولد رخ دهند.
ممکن است بیماری های ژنتیکی (ارثی)، عفونت های جدی، بیماری های عروقی و (آسیب) به مغز، شرایط متابولیک (مواد شیمیایی بدن)، یا قرار گرفتن در معرض مواد سمی (مانند سرب و یا الکل) باشد که می تواند موجب عقب ماندگی ذهنی شود.
هم چنین ممکن است برای شناسایی یک علت خاص دشوار یا غیر ممکن باشد.
بیماری ذهنی، یا ناتوانی روانی، باید با مشکلات عاطفی و رفتاری همراه است.
در حالی که کودکان مبتلا به عقب ماندگی ذهنی می توانند یک ناتوانی ذهنی داشته باشند، این دو مشکل جدای از هم هستند و به انواع مختلفی از مداخله نیاز دارند.
آیا دارو می تواند به فرزندم کمک کند؟
هیچ دارویی برای درمان عقب ماندگی ذهنی وجود ندارد.این مشکل به عنوان یک ناتوانی در نظر گرفته می شود، نه یک بیماری.گاهی اوقات دارو برای دیگر شرایط مرتبط یا مشکلات رفتاری مانند مشکلات با توجه و یا حالت مورد استفاده قرار می گیرد.
گام هایی برای کمک به کودک معلول وجود دارند، که عبارتند از:
هر چیزی که می توانید در مورد ناتوانی های ذهنی بدانید را یاد بگیرید.
هرچه بیشتر بدانید، پشتیبان بهتری می توانید برای فرزندتان باشید.
استقلال فرزندتان را تشویق کنید.
بگذارید کودک شما چیزهای جدید را امتحان کند و او را به انجام کارها توسط خودش تشویق کنید.
زمانی که مورد نیاز است، بازخورد مثبتی از خود نشان دهید.
فرزندتان را برای فعالیت های گروهی دخیل کنید.
عضویت در کلاس هنری یا کلاس های دیگر به او کمک می کند تا مهارت های اجتماعی اش را بهبود دهد.
دخالت نکنید.
با حفظ ارتباط با معلمان کودک، شما قادر خواهید بود که پیشرفت او را دنبال کنید و آنچه را که فرزندتان در مدرسه از طریق تمرین در خانه یاد می گیرد، تقویت کنید.
باید والدین دیگر کودکان ناتوان از نظر فکری را بشناسید.
آن ها می توانند منبع خوبی از مشاوره و حمایت عاطفی باشند.
