مصرف داروهای شیمیایی خاص، به ویژه آنتی بیوتیکها و چرکخشککنها، بدون تجویز و نظارت پزشک متخصص میتواند عواقب جدی و مضری را برای سلامت افراد به دنبال داشته باشد. این نوع داروها که معمولاً برای درمان عفونتها و بیماریهای باکتریایی تجویز میشوند، اگر به طور نادرست یا بدون نیاز واقعی مصرف شوند، ممکن است منجر به بروز مشکلاتی چون کبد چرب گردند. کبد چرب یک اختلال متابولیک است که در آن تجمع غیرطبیعی چربی در سلولهای کبدی اتفاق میافتد و این وضعیت میتواند پیامدهای جدی برای عملکرد کلی کبد و سلامت عمومی فرد داشته باشد. بنابراین، ضروری است که بیماران قبل از مصرف هرگونه داروی شیمیایی با پزشک مشورت کنند تا از بروز چنین عوارض جانبی جلوگیری شود.
کبد چرب اصطلاحی است که به تجمع چربی در کبد اشاره دارد. وجود مقدار معینی از چربی در کبد امری طبیعی محسوب میشود، اما زمانی که این میزان از 5 تا 10 درصد وزن کل کبد فراتر رود، فرد به بیماری کبد چرب مبتلا میشود. این بیماری قابل درمان است، اما در برخی موارد ممکن است عوارض و اثرات خطرناکی را به همراه داشته باشد. معمولاً بیماری کبد چرب بدون علامت خاصی بروز میکند و آسیبی دائمی و غیرقابل بازگشت ایجاد نمیکند.
وظیفه کبد بررسی هر غذایی که می خوریم و هر نوشیدنی که می نوشیم برای تصفیه مواد خطرناک است. اگر میزان زیادی چربی در کبد وجود داشته باشد، این فرآیند دچار مشکل می شود. در بعضی از مواقع کبد چرب باعث التهاب و یا زخم های کبدی می شود. در شدیدترین حالت کبد چرب فرد دچار نارسایی کبدی می شود.
کبد چرب به سه دسته کلی، کبد چرب غیرالکلی، کبد چرب الکلی و کبد چرب حاد بارداری تقسیم می شود.
کبد چرب غیرالکلی
این بیماری زمانی رخ می دهد، که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل می شود و با جمع شدن چربی در بافت های کبد، فرد دچار کبد چرب می گردد. این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص می شود که 10 درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد. این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی می گردد.
کبد چرب الکلی
این بیماری جزء اولین مرحله های بیماری های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبدچرب کم کم درمان می گردد، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.
کبد چرب بارداری
هرچند این نوع از کبد چرب خیلی نادر بوده، با اینحال جمع شدن چربی در هنگام بارداری می تواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری می تواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید و یا خونریزی شود. هرچند دلیل این بیماری کاملا شناخته نشده اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون های این دوران در ارتباط است. علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی گردد. زنان باردار باید آزمایش های لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود می نمایند.
متخصص تغذیه گفت:کبد به عنوان فیلتر و صافی بسیار موثر بدن برای جذب مواد مضر غذایی و تبدیل آنها به مواد قابل هضم و مفید نقش بسزایی در سیستم گوارش ما ایفا می کند، لذا در حفظ آن باید کوشا بود.
وی ادامه داد:کبد چرب نشانه ای از سندروم متابولیسم به معنای اختلال سوخت و ساز چربی و قند در سلول های بدن است که در نهایت منجر به انباشته شدن این مواد در کبد شده و آن را به کبد چرب تبدیل می کند.
وی با بیان اینکه درصد کمی از کبدهای چرب سرطانی می شوند، اظهار داشـت:رسوب چربی در سلول های کبدی می تواند منجر به التهاب و سرطان شود.
افرادی که دیابت و بیماری قند نوع یک یا دو دارند اما بدنشان انسولین را پس می زند حتی اگر انسولین تزریقی باشد، دچار کبد چرب می شوند. وی تصریح کرد:مصرف داروهای شیمیایی خاص مخصوصاً آنتی بیوتیک ها و چرک خشک کن ها بدون تجویز متخصص، اثر سوء بر روی کبد دارد. امکان ابتلا به کبد چرب در افرادی که مقدار زیادی تخم مرغ نیمرو و یا آب پز می خورند، بسیار زیاد است.
نکاتی که نباید فراموش شود
وی اظهار داشت:کاهش مصرف گوشت چربی و مواد قندی و مصرف بیشتر میوه و سبزیجات تاثیر بسزایی در درمان کبد چرب ایفا می کند. به گفته این متخصص تغذیه، جایگزینی گوشت با سویا جایگزینی شام با سالادی شامل هویج، کلم، کاهو، ترب، تربچه، سرکه، سیب، پرهیز از آب خوردن بین غذا، استفاده بیشتر از سیر، پیاز، سبزیجات تازه، لیموترش و سیب در رژیم غذایی روزانه بسیار مفید است.
وی تصریح کرد:نوشیدن دم کرده گل مریم، کاهش تدریجی وزن و ورزش روزانه می تواند به درمان کبد چرب کمک کند. وی عرق گیاهی شاه تره، خارشتر و کاسنی را از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان کبد چرب خواند و یادآور شد:این نوشیدنی های گیاهی از آنجا که دارای طبع سرد هستند، موجب کاهش میزان کلسترول خون شده و در عین حال به پاکسازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد کمک می کنند.
درحال حاضر درمان خاصی برای کبدچرب وجود ندارد. برای درمان کبد چرب می بایست سایر مشکلات از جمله دیابت و یا کلسترول درمان گردد.
درمان های معمول این بیماری شامل:
برای دریافت دارو و توصیه در مورد کنترل و مدیریت سایر بیماری ها و مشکلات که منجر به کبد چرب می شوند، باید به پزشک مراجعه نمود.
