لمس و نوازش، یکی از خوشایند ترین و لذت بخش ترین تجربیات انسانی است، به ویژه هنگامی که این پیوند فیزیکی و عاطفی با فردی صورت می گیرد که مورد علاقه و دلبستگی فرد باشد. علاوه بر جنبه لذت بخش آن، نوازش و تماس فیزیکی نزدیک، تاثیرات مثبت و سودمندی نیز بر زندگی و سلامت افراد به جای می گذارد. این پیوند حسی و فیزیکی می تواند به بهبود سلامت روانی، افزایش احساس امنیت و تعلق خاطر، تقویت پیوندهای عاطفی و در نهایت ارتقای کیفیت زندگی افراد منجر شود.
نوازش و لمس کردن انسان و سایر حیوانات اجتماعی از دوران نوزادی تا پیری تأثیرات مثبتی بر روی آنها دارد. یک مسیر خاص نخاعی که توسط نوروپپتیدهای PROK2 هدایت می‌شود، فقط احساسات خوشایند را از پوست به مغز می‌فرستد. این مکانیسم و چگونگی انتقال این احساسات خوشایند در این بخش از بهداشت و سلامت نمناک توضیح داده شده است. همچنین در مورد اثرات مثبت نوازش توسط افراد مورد علاقه مانند همسر یا والدین اطلاعات مفیدی ارائه شده است.
تحقیقات نشان داده است که لمس آرام و نوازشگر نقش مهمی در رشد اولیه دوران کودکی دارد؛ اما هر شکلی از محبت جسمانی مثل نوازش، در آغوش گرفتن، گرفتن دست و نوازش آرام بخش که لمس خوشایندی را برانگیزد، باعث می شود تا در هر مرحله از زندگی احساس امنیت و حمایت کنیم.
به طور مثال در دوران سلطنت نیکولای چائوشسکو؛ نوزادان رومانیایی در یتیم خانه‌هایی نگهداری می شدند که در گهواره‌های شان تنها می ماندند و از سنین جوانی از تماس پوست با پوست محروم شدند و در دهه 2000 محققان تشخیص دادند که نداشتن تماس محبت آمیز با کودک با رشد غیرعادی مغز و افزایش خطر مشکلات روانی اجتماعی در دوران بزرگسالی مرتبط است.
اینکه چه طور لمس دلپذیر توسط همسر یا عضوی از خانواده تان، سیگنال های حس خوبی را از پوست به مغزتان می فرستد را با نتایج تحقیقات می توانید متوجه شوید. تحقیقات جدید روی موش ها نشان می دهد که لمس آنها چه از طریق در آغوش گرفتن و چه نوازش اطلاعاتی که مربوط به لذت بردن است؛ رمزگذاری می شود که البته نحوه رمزگذاری و انتقال این اطلاعات لمسی از نورون های حسی به نخاع ناشناخته باقی مانده است. نتایج اثرات شگفت انگیز نوازش را در مغز این حیوانات به خوبی نشان داد و ثابت کرد.
معمولا اگر حیوانی شما را نشناسد از هر نوع تماسی دوری می کند، زیرا می تواند آن را به عنوان یک تهدید تلقی کند. اما محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشینگتن در سنت لوئیس یک فضای پرورشی ایجاد کرده اند که با کشیدن برس نرم روی بدن موش ها مانع از ترسیدن آن ها شدند و حس بهتری را به آن ها منتقل کردند.
در طی یک سری آزمایش های پیچیده، محققان یک مدار عصبی و نوروپپتید خاص به نامپروکین‌کتیسین 2 را شناسایی کردند که صرفا به ارسال سیگنال های حس خوب از پوست به مغز از طریق یک مسیر نخاعی اختصاص دارد.
جالب اینجاست که وقتی محققان امکان ارسال این سیگنال ها به ستون فقرات را مسدود کردند، حیواناتی که قبلا برای نوازش ملایم به یک مکان خاص در زیستگاه شان می آمدند؛ علاقه خود برای بازدید از این منطقه را از دست دادند. در مقابل یک سری از نوروپیتیدهای دیگر مختص ارسال احساسات ناخوشایندی هستند که از خارش پوست ناشی می شوند.
در مجموع PROK2 همان نوروپپتیدی است که حس خوشایند لمس را به نورون های PROKR2 ستون فقرات منتقل می کند. در آینده ای نه چندان دور، شاید از درمان های مبتنی بر PROK2 برای مشکلات سلامت روان مثل اوتیسم استفاده شود.
