اختلالات خواب یکی از مهم ترین مشکلات بیماران تحت درمان با دیالیز است. این اختلالات خواب می تواند بر کیفیت زندگی و سلامت عمومی بیماران تأثیر منفی داشته باشد. با این حال، تحقیقات نشان داده است که استفاده از روش ماساژ بازتابی کف پا می تواند به میزان قابل توجهی در کاهش این اختلالات خواب مؤثر باشد. ماساژ بازتابی کف پا به عنوان یک روش درمانی طبیعی و غیر تهاجمی، با تحریک نقاط خاصی در کف پا، می تواند باعث بهبود کیفیت خواب و در نتیجه ارتقای سلامت و رفاه عمومی بیماران دیالیزی شود.
دیالیز رایج ترین روش برای درمان بیمارانی است که نارسایی کلیه در آنها به مراحل نهایی رسیده باشد. کلیه ها مسئول تصفیه کردن مواد زائد از خون هستند. دیالیز عملیاتی است که جایگزینی برای بسیاری از وظائف و مسئولیت های طبیعی کلیه ها می باشد. دیالیز به افراد این امکان را می دهد، با اینکه دیگر کلیه هایشان به خوبی کار نمی کند، بتوانند زندگی خوب و مفیدی را بگذرانند. همودیالیز شایع ترین روش درمان جایگزین کلیه در بیماران کلیوی است. در این روش خونی که از یک مسیر عروقی ثابت یا موقتی بدست می آید با سرعت 300 میلی لیتر در دقیقه یا بیشتر به درون مویرگهایی که از غشاهای نیمه مصنوعی ساخته شده اند، پمپ می گردد.
بیمارانی که هر دو کلیه خود را به دلایل مختلف از دست می دهند، لازم است برای زنده ماندن، به طور مرتب از دستگاه همودیالیز استفاده نمایند. این بیماران، اغلب دچار مشکلاتی جانبی نظیر بی خوابی نیز می گردند. هرچند، به نظر می رسد این مشکل راه حل ساده ای دارد!
در این زمینه، گروهی از پژوهشگران ایرانی در پژوهشی جالب، تاثیـر نوعی ماسـاژ پا را بر کیفیـت خـواب بیمـاران همودیالیـزی مورد بررسی قرار داده اند.
در این پژوهش که از نوع کارآزمایـی بالینـی بوده و توسط محققینی از دانشگاه علوم پزشکی قزوین به انجام رسیده، روش موسوم به «ماساژ بازتابـی کـف پـا» بـر روی 62 تن از بیمـاران همودیالیـزی شـهر قزویـن انجام شده و تاثیرات آن به کمک یکی از پرسشــنامه های استاندارد و علمی «کیفیــت خــواب» مورد ارزیابی واقع شده است.
در این بیماران، ماسـاژ بازتابـی کـف پـا بـه مـدت 12 جلسـه (سـه روز در هفتـه) و برای هــر پــا به مدت 15 دقیقــه انجــام شــده است.
بنا بر نتایج به دست آمده از این مطالعه، ماسـاژ بازتابـی کـف پـا توانسته بهبـودی مطلوبـی در کیفیـت خـواب بیماران همودیالیزی نشان دهد. طبق این یافته ها، بیمارانی که این ماساژ را دریافت نموده بودند، نسبت به سایرین، کیفیت خواب بسیار بهتری را گزارش نموده اند.
نتایـج این مطالعـه که در مجله علمی پژوهشی «دانشکده پرستاری و مامایی همدان» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی همدان منتشر گردیده، حاکی از آن است کـه اسـتفاده از ماسـاژ بازتابـی کـف پـا، تاثیر مطلوبی در بهبود کیفیت خواببیمـاران همودیالیـزی داشته و بنا بر اعتقاد مجریان این پژوهش، می توان از آن بـه عنـوان یـک مداخلـه مفیـد و مؤثـر در بهبـود کیفیـت خـواب چنین بیمارانی اسـتفاده نمـود.