افرادی که در هنگام غذا خوردن ، جویدن یا خمیازه کشیدن از صدای فک خود رنج می برند ، اشتباهاً این پدیده را به بیش از حد غذا خوردن نسبت می دهند. اما در واقع ، صدای فک دلایل متعددی دارد که فراتر از مسائل مربوط به مصرف بیش از حد غذا است. این پدیده ممکن است ناشی از مشکلات ساختاری یا عملکردی در فک ، مشکلات مفصل گیجگاهی فکی ، یا سایر عوامل پزشکی باشد که نیازمند بررسی و درمان تخصصی است. بنابراین ، تشخیص و درمان صحیح این مشکل مستلزم شناسایی و رفع علت اصلی آن است.
بسیاری از افراد در هنگام باز کردن یا بستن دهان خود صدایی را می شنوند. این صدا گاهی هنگام خوردن یا صحبت کردن بسیار بلند به نظر می رسد و ممکن است موجب خجالت زدگی در مقابل دیگران گردد. این پدیده می تواند به دلایل مختلفی از جمله ساختار فیزیکی فک، وضعیت مفصل فک، عملکرد عضلات و مشکلات دندانی رخ دهد. برخی افراد ممکن است این صدا را به طور طبیعی و بدون هیچ مشکلی تجربه کنند، در حالی که برای برخی دیگر ممکن است این صدا آزاردهنده و مزاحم باشد. در چنین مواردی، مراجعه به متخصص برای تشخیص و درمان مناسب توصیه می شود.
اگر شما از مشکل صدا دادن فک صورت در زمان باز کردن دهان رنج می بریدو احساس درد دارید، نگران نباشید، فقط کافی است این بخش از بهداشت و سلامت نمناک را مطالعه فرمایید تا به علل و دلایل علت صدا دادن فک هنگام غذا خوردن و خمیازه پی ببرید.
دلیل صدا دادن فک هنگام غذا خوردن این است که عضلات و تاندون های سفت شده، فک را به یک سمت می کشد و فک از محل خود خارج می شود. صدای ایجاد شده از مفصل فک از مفصل تحت فشار شنیده می شود که به آرامی به سمت داخل یا خارج از محل خود در هنگام جویدن، هنگام غذا خوردن یا خمیازه کشیدن حرکت می کند.
برخی از افراد هنگام خوردن غذا و یا صحبت کردن صداهایی را از فکشان می شنوند که به غلط علت آن را صحبت کردن زیاد و یا خوردن بیش از حد ته دیگ و غذاهای سفت می پندارند که این موارد چندان صحیح نیست.
دلیل ایجاد صدا در فک جا به جایی فک می باشد . بسیاری از افراد دندانهای نا مرتب دارند و وقتی قرار است دندان های دو فک بالا و پایین چفت شود ، فک دچار حرکت نابه جا می شود و این امر به تدریج سبب تخریب سطح مفصلی فک می گردد. تخریب سطح مفصلی، سبب سر خوردن زائده فک پایین( کندیل ) از روی فک بالا می شود و موجب ایجاد صدا در فک می گردد.
مشکل صدا دادن فک به مرور زمان از کودکی آغاز می شود . به هم ریختگی دندان ها و عادت های نادرست غذا خوردن به ویژه جویدن غذا با یک طرف فک از علت های بروز صدا در مفصل گیجگاهی ـ فکی است .
پس بهتر است از کوکی والدین به فکر دندانهای شیری کودک خود باشند و در صورت پوسیدگی آنها را برای درمان پیش پزشک ببرند تا فرد در بزرگسالی دندان های مرتب داشته باشد . کودکانی که دندان شیری پوسیده دارند باید برای جلوگیری از پوسیدگی دندانهایشان آن ها را درمان کنند اما نکشند زیرا با کشیدن دندان های شیری احتمال این که دندان دائمی آنها نامنظم رشد کند، بسیار بالاست.
والدین گرامی باید برای پیشگیری از مشکلات مفصل گیجگاهی ـ فکی، کودکان خود را برای معاینات دوره ای و درمان های لازم، نزد دندانپزشک ببرند.
اگر به مشکل مفصل گیجگاهی ـ فکی دچار شده اید بهتر است هر چه سریعتر برای درمان، اصلاح و برطرف کردن مشکل دندان ها نزد دندانپزشک بروید . درمان های ارائه شده از طرف دندانپزشک شامل درمان های ترمیمی، ارتودنسی، پروتز و... می باشند و برای هر فرد متفاوت است. همچنین افراد مبتلا به این مشکل هنگام غذا خوردن باید از دو طرف فک خود استفاده کنند ، لقمه های کوچک بخورند ، بیش از اندازه دهان خود را باز نگه ندارند ، با دهان نیمه بازخمیازه بکشند تا از تخریب بیشتر سطح مفصلی فک جلوگیری شود.
قبل از جراحی فک به دلیل پیشرفت این مشکل ، احتمال دررفتگی عادتی فک را در نظر بگیرید. دررفتگی فک، ممکن است هر چند وقت یکبار هنگام حرف زدن به وجود بیاید که فرد مجبور می شود آن را جا بیندازد. حرکات نابه جای فک و صدای آن موجب لذت نبردن از غذا می شود پس باید هر چه زودتر به درمان اقدام کرد.
گاهی این بیماری در مرحله اولیه قرار دارد و برخی از افراد از آن خبر ندارند و هنوز صدای فک را نمی شنوند. برای تشخیص این بیماری بهتر است ابتدا با دندانپزشک مشورت کنید، ولی اگر درمان انجام نگیرد، در زمان غذا خوردن، متوجه صدا می شود.
برای تشخیص این بیماری باید از یک نفر بخواهید رو به روی شما قرار بگیرد و انگشت خود را روی مفصل گیجگاهی – مفصلی قرار دهد و شما در این حالت دهان خود را به آرامی باز کنید، چنانچه مفصل ایراد نداشته باشد، در راستای یک خط مستقیم باز خواهد شد، ولی در زمانی که اشکالی در مفصل وجود داشته باشد، دهان به سمت های مختلف حرکت خواهد کرد. علاوه بر این، در چنین
کار ممکن است به جراحی بکشد
جراحی فقط در صورتی لازم است که مشکل مفصل گیجگاهی ـ مفصلی دیر تشخیص داده شود و به حد کافی پیشرفت کرده باشد . پس اگر این بیماری به موقع تشخیص داده شود و اقدامات لازم برای بهبود انجام گیرد ، دردسر کمتری را برای فرد به همراه دارد.نوع جراحی، به میزان تخریب بستگی دارد و روش های متفاوتی برای آن در نظر می گیرند . در برخی مواقع در جراحی مفصل را کوتاه می کنند و گاهی نیز به ترمیم قسمت های تخریب شده می پردازند .
بعد از جراحی، صورت و فک را به مدت 6 هفته می بندند و بعد از گذراندن این 6 هفته بیمار را برای فیزیوتراپی می فرستند. اگر آخرین راه درمانتان جراحی است به یک پزشک حاذق مراجعه کنید زیرا در صورت متبحر نبودن پزشک احتمال فلج صورت و انحراف فک وجود دارد.
پیشرفت مشکل مفصل گیجگاهی ـ فکی سبب ایجاد درد در گوش می شود زیرا وقتی فک پایین به سمت بالا برود، کندیل به عقب سر خواهد خورد و عصب کورداتمپانی را در گیر می کند و موجب گوش درد می شود.
