با افزایش سن، پیری پوست به عنوان یکی از نگرانی های اصلی همه افراد مطرح می گردد. مهم ترین راهکار برای جلوگیری از پیری زودرس پوست، انجام اقدامات پیشگیرانه و مراقبت های ضروری در برابر تابش اشعه مضر خورشید است. در واقع، در معرض قرار گرفتن مداوم و طولانی مدت پوست در برابر اشعه فرابنفش خورشید، یکی از عمده ترین عوامل تسریع کننده فرآیند پیری و ایجاد چین و چروک در پوست محسوب می شود. بنابراین، اتخاذ تدابیر مناسب برای حفاظت از پوست در برابر نور خورشید، نقش بسزایی در حفظ سلامت و جوانی پوست ایفا خواهد کرد.
فتوایجینگ نتیجه قرارگیری در معرض نور خورشید بدون اقدامات احتیاطی است. این پدیده می تواند به وخامت پوست و تشدید علائم پیری پوست منجر شود. برای پیشگیری از فتوایجینگ، توصیه می شود در صورت قرارگیری در معرض آفتاب، از ضدآفتابی با SPF بالا استفاده کنید و لباس هایی آستین دار و مناسب بپوشید تا از آسیب های ناشی از نور خورشید محافظت شوید.
طبق تخمین ها، بین 75-90 درصد از چین و چروک ها و عدم قابلیت ارتجاعی پوست نتیجه نور خورشید است و به افزایش سن ربطی ندارد بنابراین مهم است که از دلایل و عواقب فتوایجینگ مطلع شوید.
قرارگیری در معرض اشعه ماورابنفش UVA و UVB عامل مهمی در بروز علائم زودرس پیری است. کارشناسان بر این باورند که فتوایجینگ از حدود 20 سالگی بروز می کند و آسیب آن مستقیما با زمان قرارگیری در معرض نورخورشید بدون حفاظت بستگی دارد.
بنابر آنچه گفتیم فتوایجینگ یک فرآیند طولانی مدت است. به عنوان مثال، اگر فردی در سن 15 سالگی در معرض نورخورشید قرار بگیرد، عواقب آن در 40 سالگی نمایان خواهد شد.
پیری تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی قرار دارد:
پس از 25 سالگی ظرفیت بازسازی سلول های پوستی کاهش میابد که این امر منجر به ازبین رفتن تدریجی قابلیت ارتجاعی پوست و ایجاد چین و چروک هایی در صورت می شود. اگر در معرض آفتاب و نور خورشید قرار داشته باشید، این علائم افزایش میابد که بدان فتوایجینگ گفته می شود.
فتوایجینگ ناشی از عملکرد اشعه ماورابنفش بر روی پوست است. چنانچه در بخش بهداشت و سلامت نمناک می خوانید اصولا اشعه ماورابنفش دو نوع است:
قرارگیری در معرض اشعه ماورابنفش باعث تخریب کلاژن می شود، مولکول های کلاژن تجزیه می شوند و باعث تجمع غیرطبیعی الاستین خواهند شد. در مواجهه با این تجمع، غشای میانی پوست (درم) با تولید تعداد زیادی آنزیم به نام ماتریس متالوپروتئیناز(MMP) پاسخ می دهد.
نتیجه این اتفاق، تغییر شکل فیبر های کلاژن است. آن ها ظاهری نامنظم به خود می گیرند و با گذشت زمان، باعث ایجاد چین و چروک می شوند و پس از مدتی، پوست حالت پوسته پوسته به خود می گیرد، ناهموار شده وتغییراتی در رنگدانه پوست به وجود خواهد آمد.
بهترین اقدام برای پیشگیری از عواقب فتوایجینگ دوری از قرارگیری در معرض نورخورشید است. بهترین راه برای این کار استفاده روزانه از کرم ضد آفتابی با طیف گسترده است. طیف گسترده به این معنی است که هم در برابر اشعه UVB و هم اشعه UVA محافظت می کند. در حالت ایده آل، آن ها باید دارای ضریب محافظت در برابر آفتاب (SPF) 30 یا بالاتر باشند.
توجه داشته باشید که صرف نظر از هر فصل سال، استفاده روزانه از ضد آفتاب مهم است. حتی اگر روزی هوا ابری باشد، باز هم اشعه ماورا بنفش وجود دارد. بنابراین فقط در تابستان یا در هوای آفتابی محافظت از پوست کافی نیست.
بهترین ضد آفتاب آنی است که حاوی هلیوپلکس و مکسوریل باشد. این مواد باعث طولانی شدن اثر می شوند و استفاده مجدد و مکرر آن ها لازم نیست. اگر نشانه هایی ازفتوایجینگ دارید که قبلاً ظاهر شده است، بهتر است از کرم ها یا سرم های حاوی رتینوئید استفاده کنید.
روش دیگر برای پیشگیری از فتوایجینگ، قرار دادن غذاهایی سرشاراز آنتی اکسیدان در رژیم غذایی است که همه این ها به مبارزه با اشعه ماورابنفش کمک می کند. این موادغذایی شامل مرکبات، سبزیجات تازه، فلفل، هویج، کرفس، کاهو و . . . می شود.
سازمان بهداشت جهانی خاطر نشان کرده است که بهترین محافظت در برابر آفتاب این است که مستقیماً در معرض آن قرار نگیرید، خصوصاً در ساعاتی که بیشترین شدت را دارند. علاوه براین، استفاده از ضد آفتاب را فراموش نکنید، از لباس محافظی مانند کلاه های لبه دار، عینک آفتابی و . . . استفاده کنید.
