۷ ماه پیش

کنترل ذهن | چرا نمی توانیم افکار خود را کنترل کنیم

کنترل ذهن | چرا نمی توانیم افکار خود را کنترل کنیم

تردیدی نیست که توانایی کنترل و مدیریت افکار و ذهن، رکن بنیادین و ستون اصلی سلامت روانی و جسمانی انسان محسوب می گردد. ناتوانی در این زمینه می تواند زمینه ساز بروز برخی از علائم و مشکلات مرتبط با اختلالات روانی باشد. به عبارت دیگر، مهارت در هدایت و نظارت بر جریان افکار و اندیشه ها، نقشی حیاتی در پیشگیری و مدیریت بیماری های روانی ایفا می کند. بنابراین، تقویت این توانایی ذهنی و شناختی، یکی از اصلی ترین ارکان تأمین و ارتقای سلامت فردی و اجتماعی به شمار می آید.

علت اصلی عدم توانایی در کنترل افکار مزاحم این است که ذهن انسان به طور طبیعی همواره در حال فعالیت و تولید افکار مختلف است. این افکار گاهی مثبت و سازنده هستند، اما گاهی نیز منفی و استرس زا می باشند. افراد معمولا عادت دارند که خود را به دلیل اتفاقات گذشته سرزنش کنند یا نگران رویدادهای آینده باشند، در حالی که این اتفاقات هنوز رخ نداده و ممکن است هرگز به واقعیت تبدیل نشوند. این نگرش منفی و قضاوت های زودهنگام، موجب می شود که افراد نتوانند افکار مزاحم خود را به طور موثر کنترل کنند.

توانایی ما برای کنترل افکارمان ستون تندرستی ما محسوب می شود‎ محققان در پژوهشی به این سوال پاسخ داده اند که چرا برخی افراد نمی توانند افکار ناخوشایند را در ذهنشان سرکوب کنند:این احتمال وجود دارد که مغز آنها فاقد نوعی ماده شیمیایی خاص برای نیل به چنین هدفی باشد. بر اساس یافته های مطالعه ای که بتازگی در Nature Communications منتشر شده، در حالی که برخی افراد گاهی نمی توانند افکار ناخوشایندی را مهار کنند که در سرشان می چرخد، محققان گفته اند ممکن است چنین موضوعی صرفا برای کسانی خطرناک باشد که مبتلا به افسردگی، اسکیزوفرنی و PTSD هستند. مایکل اندرسون، پروفسور کمبریج در نشستی مطبوعاتی گفت:توانایی ما برای کنترل افکارمان ستون تندرستی ما محسوب می شود و ناتوانی در این زمینه می تواند باعث بروز بعضی از علائم ناخوشایند مرتبط با بیماری های روانی شود.

کنترل افکار

ناتوانی در کنترل افکار

به همین دلیل بود که اندرسون و گروهش وقتی دریافتند دلیل ناتوانی برخی افراد در مهار مسائل ناخواسته ذهنی می تواند نبود نوعی ماده شیمیایی باشد، بسیار هیجان زده شدند. این محققان تغییرات شیمیایی و جریان خون را در مغز افرادی بررسی کردند که در حین تحقیق به آنها گفته می شد بعضی کلمات را به یاد آورند یا بعضی از آنها را به یاد نیاورند. آنها دریافتند که یک انتقال دهندهٔ عصبی سرکوبگر یا مهارکننده به نام GABA در منطقه ای از حافظهٔ مغزی به اسم هیپوکامپ، کلید قفل موضوع است:افرادی که GABA بیشتری در این ناحیه از مغزشان داشتند، بیشتر هم می توانستند افکاری را متوقف کنند که میلی به یادآوری آنها نداشتند. پروفسور اندرسون توضیح داد که فعالیت GABA همچون ارتشی از سربازان است که علیه یادآوری چنین افکار و یا خاطراتی وارد کارزار می شود. او گفت:این کشف ممکن است در آینده منجر به پیدایی راههای جدیدی برای درمان موارد ابتلا به PTSD، افسردگی، اسکیزوفرنی و... شود.