سرطان به عنوان یکی از مهمترین بیماری‌های مزمن و کشنده در ایران و سراسر جهان، همواره تلفات سنگینی را به همراه داشته است. به طوری که خبر مرگ و میر ناشی از آن، تقریباً برای شهروندان عادی و روزمره شده است. در میان انواع مختلف سرطان که ایرانیان را تهدید می‌کنند، اهمیت شناخت قاتل اصلی این بیماری در کشور، امری ضروری به نظر می‌رسد. شناسایی و بررسی دقیق انواع سرطان شایع در ایران و علل و عوامل مؤثر بر بروز و گسترش آنها، می‌تواند در اتخاذ راهکارهای مؤثر برای پیشگیری و مقابله با این بیماری کشنده کمک شایانی نماید.
سرطان یکی از بزرگترین چالش های بهداشتی در ایران است. آمارها نشان می دهند که بروز سرطان در کشور ما در حال افزایش است و طی 20 سال آینده تا 90 درصد افزایش خواهد یافت. در میان انواع سرطان، سرطان معده بیشترین میزان مرگ و میر را دارد و سالانه جان بیش از 8 هزار نفر را می گیرد. این در حالی است که سرطان معده دومین سرطان مهلک در جهان محسوب می شود.بررسی ها نشان می دهد که حدود یک سوم مرگ و میرهای ناشی از سرطان معده به دلیل عادت های غذایی و رفتاری نادرست مانند شاخص توده بدنی بالا، مصرف ناکافی میوه ها و سبزی ها، عدم فعالیت فیزیکی و مصرف دخانیات است. همچنین آمارها حاکی از آن است که در ایران، سرطان سینه، معده، روده بزرگ و مثانه شایع ترین انواع سرطان هستند.در مجموع، سرطان یکی از بزرگترین تهدیدهای سلامت در ایران است و با توجه به روند افزایشی آن، اتخاذ راهکارهای پیشگیرانه و درمانی مناسب امری ضروری به نظر می رسد.
متخصص آنکولوژی وعضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص سرطان معده بیان کرد:این نوع سرطان بیشتر در مناطق شمالی کشور مشاهده می شود که شایع ترین فرم آن، سرطان غددی در معده است همچنین سرطان معده را می توان رشد بدون کنترل سلول های بدخیم در معده دانست. سرطان معده در مردان به علت رعایت نکردن نوع مواد غذایی، پس از سرطان ریه شایعترین سرطان است در حالی که در خانم ها سرطان سینه بیشتر مشاهده می شود. طبق آمار انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی در حال حاضر سرطان های شایع در ایران نظیر سایر کشورهای آسیایی پس از سرطان پوست به ترتیب سرطان سینه در خانم ها، سرطان معده در مردان، سرطان مثانه، کولون و رکتوم و سرطان مری است.
طعمی خوشی که همچون زهری در بدن است وی خصوص عادت های نامناسب غذایی که در ابتلا به سرطان معده موثر است، بیان کرد:مصرف غذاهای کنسرو شده حاوی مواد نگهدارنده و خصوصا ترکیبات نیترات، مصرف فست فودهایی همچون سوسیس و کالباس، استفاده بیش از حد از محصولات حاوی مواد شیمیایی زمینه بروز سرطان معده را به وجود می آورند، همچنین مصرف غذاهایی که با حرارت بیش از حد پخته می شوند، مانند نان سوخته، ته دیگ سوخته نیز نامناسب می باشد. در بروز سرطان معده همیشه چند نکته ی اساسی نقش بسزایی را دارند که تغذیه فرد مهم ترین آنها است بنابراین افرادی که دارای کمبود کالری و سوء تغذیه هستند، بیشتر به سرطان معده دچار می شوند. همچنین کمبود پروتئین ها و ویتامین ها به ویژه ویتامین های A و C از دلایل اصلی ابتلای افراد به سرطان معده است.
نشانه های اولیه بیماری شامل تهوع، بی اشتهایی، کاهش وزن، درد در قسمت بالایی شکم یا وجود توده در قسمت بالای شکم و در مراحل پیشرفته وجود خون در مدفوع و حتی استفراغ خونی است. از دیگر علائم بیماری می توان به سوزش سر دل و احساس خستگی اشاره کرد که در موارد حادتر ودر صورت رشد تومورهای معده مبتلایان با درد معده، کاهش وزن بدون دلیل، مشکل بلعیدن غذا، زرد شدن رنگ پوست، تورم و یا نفخ معده، یبوست یا اسهال و مواجه می شوند.البته ناگفته نماند که این علائم در سنین 40 سالگی به بعد خود را نشان می دهند. این افراد مراقب سرطان معده باشند افرادی که سابقه ژنتیکی سرطان معده، پولیپ معده، داری هلیکوباکترپیلوری، مردان بالای 50 سال و افرادی که سیگار استفاده می کنند بیشتر باید مراقب باشند که مبتلا به سرطان معده نشوند. سابقه پرتو تابی، رادیوتراپی برخورد با پرتوهای رادیواکتیو و جراحی معده به منظور لاغری در دراز مدت سبب ابتلا به معده خواهند شد.
موجودی ذره بینی که انسان را از پا می اندازد یک متخصص گوارش در خصوص هلیکوباکتر پیلوری بیان کرد:این باکتری عامل اصلی زخم معده است و در حال حاضر 90 درصد مردم جهان به باکتری هلیکوباکترپیلوری آلوده هستند، به صورتی که شیوع آن در کشورهای توسعه یافته به 30 تا 40 درصد کاهش یافته اما در ایران از مرز 70 درصد نیز گذشته است.
چنانچه سرطان معده به موقع تشخیص داده شود امکان درمان و بهبود بیماران افزایش می یابد. اما بهترین روش تشخیص سرطان معده، آندوسکوپی است، به صورتی که در این روش پزشک توسط یک لوله نازک و قابل انعطاف که مجهز به دوربین کوچک است درون معده بیمار را مشاهده می کند. همچنین پزشک با انجام آزمایش خون ار نشانه های وجود سرطان در بدن بیمار آگاه شده و با انجام سی تی اسکن که یکی ازپیشرفته ترین روش تصویربرداری اشعه X است، درون بدن فرد را به خوبی بررسی می کند. نوع دیگردر تشخیص سرطان معده، نمونه برداری می باشد که به پزشک این امکان را می دهد تا بخش کوچکی از بافت معده را به دقت زیر میکروسکوپ مشاهده کند تا وجود سلول های سرطانی را تشخیص دهد. متأسفانه سرطان معده روز به روز در کشور درحال افزایش است. این بیماری علامت مشخصی ندارد و تشابه دردهای آن با درد زخم معده و اثنی عشر، تشخیص را برای پزشکان با مشکل مواجه کرده است. در دنیای مدرن امروزی با پیشرفت علم وتکنولوژی بسیاری از ما مطیع این تکنولوژی شدیم تا جایی که در نوع تغذیه ی ما هم دخیل شده در صورتی که درست است تمام غذا های به صورت مکانیکی شده است اما باید توجه زیادی کنیم تا به علت دغذغه های روزانه و کمبود وقت از سلامت خود غافل نشویم.
